این دوره که در حقیقت دوره گذار است، نوجوان ما نه کودک است نه بزرگسال بلکه در حال وداع با کودکی و کسب آمادگی برای بزرگسالی است. همین ویژگی این دوره، نوجوان را با تغییرات سریع و پیچیده‌ای مواجه می‌کند.
در این دوره رشد جسمانی نوجوان سرعت بیشتری می‌گیرد. اشتهای وی افزایش می‌یابد. خصایص جنسی در او با سرعت رشد و نمو می‌کند. رشد قد در او به حداکثر می‌رسد و استخوان بندی‌اش کامل می‌شود.
مشکلات روحی-روانی نیز در این دوره بی‌شمارند به همین لحاظ ممکن است نوجوان پرخاشگری کند و با پدر و مادر یا خواهر و برادرش در مجادله دایم باشد. نسبت به مسایل دینی، اخلاقی و فلسفی واکنش نشان می‌دهد و ممکن است نسبت به مسایل دینی دچار شک و تردید شود. نوجوان بیشتر در تخیلات خویش به سر می‌برد.
دوره نوجوانی به نوعی دوره توهمات است. نوجوان خود را بسیار دانا می‌پندارد. مسایل اطراف با شدت هر چه تمام‌تر بر وی تاثیر می‌گذارند و هر موضوعی هر چند کوچک و بی اهمیت می‌تواند خیلی سریع و شدید وی را عصبانی کند.
نوجوان در مورد شغل نیز در تلاطم است. با کسب کمترین اطلاعات در مورد هر کاری به سمت آن گرایش پیدا می‌کند. ممکن است بسیاری از کارها را هم انجام دهد اما در هیچیک ثبات ندارد و در اندک زمانی دلسرد شده و آن را رها می‌کند. اما با وی همراهی کنید زیرا در همین کارهای پراکنده برای وی تجربه‌های بسیاری نهفته است.
در این دوره توجه نوجوان به خودش نیز جلب می‌شود. به ظاهر خود بیشتر توجه می‌کند و اهمیت می‌دهد و دوست دارد مورد توجه و تحسین دیگران قرار گیرد.
برای گذران زمان بیشتر ترجیح می‌دهد در کنار همسالان خود باشد.
حل مشکلات نوجوانان
با این هجوم ناگهانی تغییرات در نوجوان، والدین باید بسیار دقیق و ظریف عمل کنند و توجه داشته باشند که مسایل نوجوانان، مسئله ریاضی نیست که فرمول معینی برای حل آن وجود داشته باشد.
شیوه "نادیده گرفتن" روشی توصیه شده در برخورد با نوجوانان است. سعی کنید بسیاری از رفتارهای وی را نادیده بگیرید، زیرا بازخواست دایم نوجوان، وی را عصبی و پرخاشگر می‌کند.
در ارتباط با نوجوان خود حتما از خشونت بپرهیزید زیرا باعث از بین رفتن اعتماد به نفس در وی می‌شود و هم ممکن است واکنشهای تند عصبی نوجوان را در پی داشته باشد.
با نوجوان خود با دستور و تحکم رفتار نکنید. او این رفتار را نمی‌تواند بپذیرد وباعث ایجاد تنش هرچه بیشتر و سردی روابط در خانواده می‌شود.
نوجوان خود را از تجربیات خویش محروم نکنید، آموزش‌های لازم را به وی بدهید و همواره در کنارش باشید و راهنمایی‌اش کنید به این ترتیب درصد زیادی از نگرانیها و اضطراب‌های نوجوان از بین می‌رود.
برای نوجوان خود وقت کافی بگذارید. پیرامون موضوعات مختلف با وی صحبت کنید و با دقت به سخنان وی گوش گوش فرا دهید. به این طریق هم روابط دوستانه بین خود را حفظ می‌کنید و هم آگاهیهای لازم را در اختیار وی قرار می‌دهید، ضمن اینکه حس اعتماد وی را نیز جلب می‌کنید.
محیط خانه را امن و آرام کنید و ار مناقشات خانوادگی بپرهیزید. نوجوان که دردرون خود درگیر انبوهی از تغییرات و مشکلات است به خانواده‌ای مستحکم، پایدار و امن نیاز دارد تا در این بحرانها به آن تکیه کند.
برای حل مشکلات نوجوانان، همیشه در کنار آنها باشید و یاریگرشان باشید اما بگذارید خودشان راه حل مشکلات خویش را بیابند. با مشکلات وی خیلی طبیعی برخورد کنید تا مسایل نوجوان برایش لاینحل نمود نکند.
هرگز و هرگز نوجوان خود را با دیگران مقایسه نکرده و ضعف‌هایش را به رخش نکشید. بلکه بیشتر با تکیه بر نقاط قوت وی سعی در حل نقطه ضعف‌هایش کنید.
در امور جاری با نوجوانان مشورت کرده و به آنها میدان عمل بدهید. تا دست به کار نشوند تجربه کسب نمی‌کنند و مهارت یافتن راه حل برای مشکلات را نیز پیدا نمی‌کنند.
نوجوان برای مستقل شدن در تلاش است او را بی هیچ قید و شرطی بپذیرید، احترام کنید و در راه کسب استقلال یاری‌اش کنید.
